Deprem Haftası Kutlu Olsun… Afet sonrası yara sarmak yerine, Afet ve yıkıcı tesirlerini önleyici, zarar azaltıcı tedbirlerin alınması önemlidir.
Her yıl Mart ayının ilk haftası Deprem Haftası olarak kutlanmaktadır. Bu vesile ile Halkımızın Deprem hakkında bilinçli bireyler olarak; deprem öncesi, deprem anı ve deprem sonrasında neler yapmamız ve yapılması gerekenler konusunda bilgili olmalıyız. Depremlerin hemen sonrasında gündeme genellikle, denetim eksikliği, malzeme kalitesizliği, yapım hataları ve yönetmeliklerin yetersizliği gibi konular gelmektedir. Hasar gören yıkılan binaların büyük bir kısmının inşa edildiği tarihte yürürlükte bulunan yönetmeliklere uygun olmadığı veya önemli tasarım eksikliklerimiz bulunduğu hatta sonrasında kolon kesimleri gibi binanın taşıyıcı sistemine bilinçsiz müdahaleler olduğu bilinmektedir. Depremler karşısında, yapıların, davranışlarının belirsiz olduğu hususu malumken bilinçsiz, standart dışı yapı inşası çok tehlikelidir. 1998 deprem yönetmeliğinden önce yapılan ve ağır hasar gören yapıların projeleri incelendiğinde deprem hesaplarının yapılmadığı veya matbu bir deprem hesabının projede mevcut olduğu görülmüştür. Bu nedenle boyutlandırma hataları ortaya çıkmıştır. Günümüzde yapıların tasarım hesaplarının bilgisayarla yapılması, bu tür büyük yanlışlıkların büyük oranda sona ermesini sağlamıştır. Tasarım hataları olan; deprem hesabının yapılmaması, burulma düzensizliği ve tek yönde rijitlik, hatalı donatı hesabı, uygulanabilirliğinin düşünülmemesi, kolon ve kiriş kesitleri hususlarında tasarımcıların hassas olmaları gerekmektedir. Malzeme kalitesizliği, işçilik yetersizliği veya yönetmelik eksikliği hepsi birer sebeptir. Ancak bunların hepsinden önce tasarım gelmektedir. Günümüzde kesin denilen metotlarla elde edilen bilgisayar sonuçları da belli kabullerden sonra tasarımcısı tarafından kontrolü yapılmalıdır. Bu nedenle tasarımcıların ilgili standartları ve yönetmelikleri, inşaatta kullanılan malzeme özelliklerini, şantiye şartlarını da çok iyi bilmeli ve hatalı tasarımlara sebep olmamalıdır. Vatandaşlarımızın da kaliteli inşaatın tasarımdan başladığını unutmaması bu konuda seçici davranmasının kendi lehine olduğunu unutmamalıdır. İnşaatlarımızın proje tasarım safhasına gereken özen önem verilmelidir.
İnşaatlarımızın yapım aşamasında ise; doğru projenin, doğru malzeme ile doğru şekilde uygulanması ve yapım sürecinin doğru denetlenmesi, hayati önem taşımaktadır.
Nafıa (Bayındırlık) Bakanlığından bu yana, Ülkemizin, Şehirlerimizin imarı ve kalkınmasında öncü olan, ilgili mevzuatları tanzim eden, Ülkemizin önemli yapılarının inşasında, İmarında, yetişmiş teknik personelleri ile önemli görevler yapan bugünkü adı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı görev ve yetkileri gereği Ülkemizin en önemli gerçeklerinden olan afet sorununa çözüm hususunda 6306 sayılı ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun’ ile Afet sonrası yara sarmak yerine, Afet ve yıkıcı tesirlerini önleyici, zarar azaltıcı tedbirlerinin alınmasının öneminden yola çıkarak, afet riski taşıyan binaların ve alanların dönüştürülmesine imkân tanıyan 6306 sayılı kanun ve yönetmeliklerini çıkartarak afetlere hazırlıklı bir Türkiye’nin inşası için seferberlik başlatmıştır.
Bu kapsamda ilimizde; Riskli bina tespit çalışmalarında, risk tespiti yaptırılan bina sayısı 350 yi geçmiştir. Bu binalar yıkılarak yerlerine mevcut yeni yönetmeliklere uygun depreme dayanıklı, enerji verimli, yeni modern binalar yapılmaktadır. İsteyen vatandaşlarımızın binalarını bu kanun kapsamında güçlendirmeleri de mümkündür.
4708 sayılı Yapı Denetim Kanunun, 6306 sayılı Kanunun ana ekseni can güvenliğidir. İl bütününde Kentsel Dönüşüm Master planları yapılması dönüşümlerin halkımızın gönül rızası ile belediyelerle birlikte etap etap yapılması, noktasal uygulamalardan daha çok bütüncül dönüşümlerin yapılması, kentimizin marka değerini artıracak daha yeşil ve çevreci, doğal afetlere hazırlıklı bir dönüşümün gerçekleşmesi hedeflenmektedir. Sürdürülebilir, yaşanabilir, çevreci, enerji tasarruflu ve afetlere hazırlıklı şehirler inşa etmeliyiz.
Bakanlığımız, Ülkemizin inşaat sektörünün yapım denetimini temin ederek daha kaliteli ve güvenli inşaatların yapılmasını sağlayabilmek için, Yapı Denetim Sistemini ve Yapı Malzemelerinin piyasa gözetimi sistemini kurmuştur. Yapı denetimine tabi İnşaatların her aşaması elektronik ortamda takip edilmekte, Bakanlığımızdan Lisanslı Yapı Denetim Firmalarının teknik kontrol elemanları tarafından projelendirilmesinden, ruhsat alımından, yapım aşamasından, yapı kullanma izni alınana kadar her safhasında denetlenmektedir.
Vatandaşlarımızın bu aşamalarda karşılaşacakları her türlü sorun ve şikâyetlerini, gördükleri eksiklikleri, ALO 181 çevre ve şehircilik hattını arayarak bildirebilirler.
Deprem Haftasını kutlar, Deprem Hakkında daha bilinçli ve duyarlı davranışlar kazanmamıza vesile olacağını ümit ederim. Allah’tan deprem ve afetlerde hayatını kaybedenlere rahmet diliyor. Bir daha böyle acıları yaşamamak için tüm halkımız, kurum ve kuruluşlarımızla, sektörde her aşamada çalışanlarımızla üzerimize düşen görevleri en iyi şekilde gerçekleştireceğimizi umuyorum… Saygılarımla
02.03.2016
Fatih GÜNDÜZ
Erzincan Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
