Riskli alan, rezerv yapı alanı ve riskli yapının veya yapıların bulunduğu alanlar uygulama alanı olarak tanımlanmıştır. Bakanlığımıza uygulama alanlarında her tür harita, plan, proje, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya, cins değişikliği, tevhit, ifraz, taksim, terk, ihdas ve tescil işlemlerini muvafakat aranmaksızın resen yapmaya veya yaptırmaya, taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya, bağımsız bölümler de dâhil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarmaya, taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile menkul değere dönüştürmeye, kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya hasılat karşılığı usulleri de dâhil olmak üzere inşaat yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye, arsa paylarını Kat Mülkiyeti Kanunundaki esaslara göre paylaştırmaya, payları ayırmaya veya birleştirmeye Türk Medeni Kanunu uyarınca sınırlı ayni hak tesis etmeye yetki verilmiştir. Ayrıca, Bakanlığımıza parselasyon planlarında, gerekli görülmesi hâlinde varsa ilk uygulamadaki düzenleme ortaklık payı oranını tamamlamak üzere düzenleme ortaklık payı kesintisi yapması için yetki verilmiştir.
Elektrik, su, doğalgaz hizmetlerinin kesilmesi sırasında hak sahiplerinin görüşü alınarak kesintiler yapılacaktır ve kesintilerin sonrasında yıkım ruhsatı verilecektir. Vatandaşlar riskli yapının yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazlar için ‘ortaklığın giderilmesi’ davası açılabileceklerdir. Bu değişiklikle, arsa haline gelen taşınmazlara yeni yapı yapılması için hak sahipleri 3’te 2 çoğunluğu sağlayamazlarsa, anlaşamayan maliklere dava açarak mümkünse arsanın paylaştırılmasını, değilse de arsa satışını isteyebileceklerdir. Yeni yönetmelikle tüm işlemler için 3’te 2 çoğunluğu ile karar verilecektir. 3’te 2’nin kararına katılmayanların payları satışa çıkacaktır; arsa payları anlaşma sağlayan paydaşlara veya anlaşma sağlayan paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya uyularak işlem yapılmasını kabul etmek şartıyla üçüncü şahıslara satışı yapılabilecekken, riskli alan ve rezerv yapı alanlarında Hazine adına alım yapılacaktır.
Yeni düzenlemede yapının yıkımdan itibaren de 3 ay içinde başvuruda bulunulması halinde kira yardımı yapılabilecektir.
Yeni düzenlemeyle harç muafiyetlerinde yapılan değişiklikle yeni inşaat konut ve işyerinden oluşuyor ise, muaf olunan inşaat alanı, yeni inşa edilen binadaki konut ve işyerinin bina içindeki metrekare cinsinden oranları çerçevesinde uygulanacaktır. Ayrıca, riskli yapının bulunduğu parselin boş parsellerle tevhit edilerek uygulamada bulunulması durumunda, tapu harç ve ücret muafiyetlerinden, riskli yapının bulunduğu parselin alanının tevhid neticesinde oluşan yeni parselin alanına oranı nispetinde faydalanılacaktır.
Dönüşüm işlerini üstlenecek müteahhitler için Bakanlığımızca belirlenen 9 yeterlilik kriterine göre hem teknik hem mali açıdan yeterlilikleri olan firmalar bu işleri yapabilecektir. Bu kapsamda, inşaat maliyetinin yüzde 10’u kadar teminat verecek ya da tamamlama sigortası yaptırması gerekecektir.
Yeni düzenlemeyle Kanun kapsamında İdarenin İller Bankası Anonim Şirketinden veya bankalardan kullanacağı kredilere; Cumhurbaşkanınca belirlenen oranlarda Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilebilecektir.
Kamuoyuna saygıyla arz olunur.
Gökhan AYDEMİR
Erzincan Çevre ve Şehircilik İl Müdürü
